Wywiad z Bernhardem Klingerem, wiceprezesem ds. rozwoju biznesu w firmie Hytera Mobilfunk GmbH
Jakie znaczenie, według Pana, ma obecnie standard TETRA dla profesjonalnej komunikacji radiowej oraz jaką rolę odegra TETRA w przyszłości w komunikacji, będącej podstawą działań operacyjnych i biznesowych?
Szczególnie w czasach kryzysu komunikacja mobilna, jako istotny element działań operacyjnych i biznesowych, jest niezbędna do zapewnienia bezpieczeństwa oraz dostaw dla ludności. Pomimo dużych zmian zachodzących w dziedzinie łączy szerokopasmowych i trwającej obecnie dyskusji na temat 5G, do 2030 roku aktualny standard TETRA będzie nadal odgrywał decydującą rolę w komunikacji głosowej o krytycznym znaczeniu dla działań operacyjnych i biznesowych, oraz pozostanie jedną z najważniejszych stosowanych technologii. Z tego powodu „3rd Generation Partnership Project” (3GPP), czyli ogólnoświatowa inicjatywa współpracy komitetów normalizacyjnych dla standaryzacji komunikacji radiowej, standaryzuje interakcje między systemami wąskopasmowymi, takimi jak TETRA i technologia LTE/5G, a tym samym kładzie podwaliny pod długoterminowe równoległe wykorzystanie obu tych technologii.
Jednocześnie Europejski Instytut Norm Telekomunikacyjnych (w skrócie ETSI) rozpoczął prace nad kolejną generacją funkcji bezpieczeństwa technologii TETRA. ETSI pracuje nad kompleksową ochroną systemu TETRA przed rosnącymi zagrożeniami ze strony cyberprzestępczości. Między innymi nad zaimplementowaniem w standardzie dodatkowych algorytmów szyfrowania, których odporność na kryptoanalizę powinna przetrwać do lat 30. XXI wieku, a nawet dłużej.
Dlaczego TETRA pozostanie przez długi czas kluczową technologią w komunikacji głosowej o krytycznym znaczeniu dla działań operacyjnych i biznesowych?
Nie ma wątpliwości, że obecnie istnieje zapotrzebowanie na usługi szerokopasmowe o kluczowym znaczeniu operacyjnym dla profesjonalnych użytkowników, działających dla instytucji, organizacji i firm. Usługi i systemy LTE/5G umożliwiają innowacyjne rozwiązania w zakresie transmisji danych i wideo. Nie zastąpią one jednak technologii TETRA, czy też systemów wąskopasmowych, a jedynie będą je uzupełniać. Taki stan rzeczy utrzyma się przynajmniej przez następną dekadę, a prawdopodobnie i dłużej.
Pomimo wszystkich postępów technicznych związanych z łączami szerokopasmowymi, bezpieczna i wysoce dostępna łączność głosowa wraz z jej usługami specjalnymi pozostanie nieodzownym elementem dla profesjonalnych użytkowników komunikacji radiowej jeszcze przez bliżej nieokreślony czas. Ponieważ znaczące różnice między standardami TETRA a LTE/5G dotyczą dokładnie następujących kwestii:
Standard TETRA został opracowany specjalnie dla usług głosowych i usług transmisji danych, odgrywających kluczową rolę podczas działań operacyjnych i które cechują się niską przepustowością, na przykład dla połączeń grupowych, połączeń priorytetowych i alarmowych, Direct Mode i Late Entry. TETRA oznacza gwarantowane, niezwykle szybkie i deterministyczne ustanawianie połączeń poniżej 500 milisekund i oferuje specjalnie przystosowane terminale końcowe do różnych zastosowań.
Standard LTE wywodzi się z kolei z sektora komercyjnego i został zaprojektowany specjalnie do efektywnego przesyłania dużych ilości danych. Chociaż 3GPP dąży do standaryzacji istotnych pod względem operacyjnym usług głosowych i transmisji danych dla LTE (tak zwanych usług MCx), to jednak droga od standardu do produktów i rozwiązań, które są zdatne do użytku, niezawodne i bezpieczne, jest nadal długa i wyboista.
W jakim obszarze TETRA ma nadal wyraźną przewagę nad technologiami szerokopasmowymi?
Na przykład w technologii LTE, w przeciwieństwie do technologii TETRA, występują problemy z tak zwanym Direct Mode (trybem bezpośrednim), czyli bezpośrednią komunikacją między terminalami końcowymi bez stałej infrastruktury. Tryb bezpośredni ma jednak zasadnicze znaczenie dla zastosowań o krytycznym znaczeniu operacyjnym. Temat 3GPP uwzględniono wprawdzie w standardzie LTE za pomocą programu Proximitiy Service. Istnieją jednak znaczne różnice w mocy nadawczej szerokopasmowych terminali końcowych oraz w ich zasięgu. Zasięg w przypadku szerokopasmowych terminali końcowych jest znacznie niższy niż na przykład w przypadku terminali końcowych TETRA. W rezultacie tryb bezpośredni nie nadaje się jeszcze do zastosowań o krytycznym znaczeniu operacyjnym dla szerokopasmowych terminali końcowych.
Ponadto istnieją problemy z dostępnością chipsetów dla szerokopasmowych terminali końcowych, które obsługują tryb bezpośredni, ponieważ tworzenie tych chipsetów dla przemysłu jest opłacalne tylko od określonej liczby. Jednak zapotrzebowanie na nie ciągle nie jest wystarczająco duże. Dodatkowo, aby móc zaoferować adekwatną alternatywę dla cech użytkowych standardu TETRA, należałoby rozwiązać wiele innych problemów występujących nadal w technologii szerokopasmowej.
Podsumowując, standard TETRA jest nieustannie rozwijany od czasu jego wprowadzenia ponad 20 lat temu, aby sprostać potrzebom i wymaganiom swoich użytkowników. Technologie LTE/5G i kolejne standardy też będą musiały podążyć tą drogą. Jednak wymaga to czasu.
Jak Pana zdaniem rozwinie się rynek profesjonalnej komunikacji radiowej w ciągu najbliższych 10 lat? Jakich kluczowych zmian spodziewa się Pan?
Niewątpliwie technologie szerokopasmowe w coraz większym stopniu znajdują zastosowanie w profesjonalnym środowisku, na razie są to zastosowania o charakterze wspierającym działania operacyjne, jednak z czasem będą z pewnością wykorzystywane również do zastosowań o znaczeniu krytycznym. Oprócz samych systemów komunikacyjnych, aplikacje typu end-to-end o istotnym znaczeniu operacyjnym i dużej przepływności będą w coraz większym stopniu uzupełniać profesjonalną komunikację radiową. Dzięki tym aplikacjom szerokopasmowym na rynku profesjonalnej komunikacji radiowej pojawią się nowi gracze, zwłaszcza w odniesieniu do dużego udziału oprogramowania, rozwiązań chmurowych, Big Data, sztucznej inteligencji i usług wideo.
Ponadto komercyjne sieci szerokopasmowe będą nadal testowane pod kątem tego, czy i w ramach jakich uwarunkowań prawnych oraz regulacyjnych zaistnieje możliwość lub uzyska się pozwolenie na wykorzystywanie ich w działaniach operacyjnych jako elementów o znaczeniu krytycznym.
Wymagania dotyczące sieci komunikacyjnych o znaczeniu krytycznym dla działań operacyjnych i biznesowych pozostaną w przyszłości jednak niezmienione i będą odnosić się w równym stopniu do zastosowań obejmujących połączenia głosowe i transmisję danych zarówno w zakresie komunikacji wąskopasmowej, jak i szerokopasmowej.
Jakie wymagania dotyczące sieci komunikacyjnych o znaczeniu krytycznym dla działań operacyjnych będą musiały spełniać w przyszłości rozwiązania szerokopasmowe?
Bardzo ważna, i dlatego należy wspomnieć o niej w pierwszej kolejności, jest gwarantowana dostępność sieci. Dotyczy to również odpowiednio dużej zdolności przesyłowej, szczególnie podczas akcji ratowniczych na przykład w przypadku wypadków masowych. Należy również wykluczyć możliwość blokady przez strony trzecie. Może mieć to miejsce np. w przypadku sieci komercyjnych. Ponadto zasięg łączności radiowej musi być dostępny wszędzie tam, gdzie jest potrzebny – na przykład na obszarach wiejskich.
Należy również zagwarantować dostępność komponentów w przypadku awarii, na przykład dzięki redundantnej technologii i niezależnemu zasilaniu. Gwarancja dostępności obejmuje również zabezpieczenie danych lokalizacji, na przykład przed sabotażem, aktami wandalizmu oraz klęskami żywiołowymi.
Kolejnym wymaganiem jest bezpieczeństwo sieci, w szczególności ochrona dostępu przed atakami z zewnątrz, czyli w skrócie – cyberbezpieczeństwo. Oznacza to zabezpieczenie przed podsłuchiwaniem rozmów i przechwytywaniem danych, ale także zabezpieczenie przed manipulacją danymi.
Wreszcie, niezbędne są odpowiednie do stosowanych działań usługi komunikacyjne, takie jak połączenia grupowe, połączenia alarmowe i tryb bezpośredni oraz szybsze, gwarantowane ustanawianie połączeń. Zwłaszcza w przypadku zastosowaniach o krytycznym znaczeniu dla działań operacyjnych interfejsy oraz łączność z centralami dowodzenia, bazami danych i aplikacjami będą odgrywać istotną rolę oraz ciągle zyskiwać na znaczeniu.
Kim jest Bernhard Klinger?
Jako wiceprezes ds. rozwoju biznesu Bernhard Klinger odpowiada za rozwój strategiczny w firmie Hytera Mobilfunk. Wykwalifikowany inżynier w obszarze elektrotechniki i technologii komunikacyjnych jest uznanym ekspertem w dziedzinie technologii TETRA i aktywnym współtwórcą historii jej sukcesu, specjalistą w zakresie łączy szerokopasmowych, cenionym na całym świecie mówcą i przewodniczącym Federalnego Stowarzyszenia ds. Profesjonalnej Komunikacji Radiowej (niem. Bundesverband Professioneller Mobilfunk, PMeV), a także aktywnym członkiem kilku, w tym międzynarodowych, stowarzyszonych grup ekspertów. Reasumując, Bernhard Klinger od ponad 30 lat zajmuje się profesjonalną komunikacją mobilną.
